Dr Aleksandar Antović, specijalista interne medicine i medicinski direktor Bio Save Fondacije, odgovorio je na nekoliko pitanja i rešio nedoumice budućih roditelja o matičnim ćelijama, iz ugla roditelja troje djece i doktora.
Šta je vas lično ubjedilo da povjerujete u moć matičnih ćelija? Do kakvih ste zaključaka došli informišući se kao doktor i kao roditelj?
Matične ćelije iz pupčanika pored jako lijepe sadašnjosti u kojoj se liječi preko 100 bolesti predstavljaju i zalog za budućnost u kojoj će siguran sam biti moguće liječiti veliki broj bolesti i stanja.
Današnja medicina poznaje hiruršku terapiju i terapiju lijekovima, a u poslednjih nekoliko godina sve se više priča o regenerativnoj medicini u kojoj se upravo koriste matične ćelije. To je personalizovana medicina koja najbolje odgovara pacijentu koji je prima i samim tim budućnost medicine.
Poslednjih godina velike farmaceutske kuće pokušavaju da naprave personalizovane lijekove koji bi savršeno odgovarale pacijentu koji ih prima, sa najboljim terapijskim efektom, a bez neželjenih efekata koje svaki lijek nosi. Matične ćelije iz pupčanika su nešto što nam priroda daje, a omogućava nam upravo tu personalizovanu medicinu, to jest da primjenimo terapiju na način koji najbolje odgovara pacijentu.
Ja sam za svoju djecu ostavio matične ćelije i osigurao svojoj porodici zdravstvenu budućnost. Pridružite mi se.
Šta su matične ćelije?
One su izvor svih ćelija tijela, a ova sposobnost regeneracije oštećenih tkiva čini ih jedinstvenim u medicini. One su zapravo ćelije od kojih je nastao ceo organizam i koje su ostale kao neki vid rezerve, a možemo ih prikupiti iz pupčane vrpce jedino u trenutku porođaja.
U stvaranju i djelovanju našeg tjela učestvuje više miliona ćelija. Sve one imaju svoju funkciju i ulogu, tj. specijalizovane su za funkcionisanje određenog djela organizma (unipotencija). Upravo po ovome se razlikuju matične ćelije od ostalih ćelija tjela. One su nespecijalizovane i mogu se transformisati u bilo koji drugi tip ćelija (pluripotencija) u organizmu koji je uništen tokom procesa starenja, bolesti, povreda i sl.
Gdje možemo naći matične ćelije?
Matičnih ćelija ima kako u pupčaniku tako i u odraslom organizmu. Takođe je moguće i od unipotentnih diferenciranih ćelija napraviti matične ćelije.
Postavlja se pitanje zašto bi ih onda čuvali i zamrzavali na rođenju?
Glavni razlog je pluripotencija i nezrelost matičnih ćelija iz pupčanika. To su ćelije sa starošću 0 dana, bez uticaja spoljne sredine koji prolaze sve ćelije iz organizma odrasle jedinke i sa mogućnošću diferencijacije u bilo koje tkivo.
Postoji li razlika u primjeni matičnih ćelija iz kostne srži, zuba ili pupčanika?
Matične ćelije iz kostne srži se redovno koriste u terapiji krvnih oboljenja i mogu se diferencirati samo u ćelije krvi. Najnovija istraživanja su pokazala da je postotak diferencijacije matičnih ćelije iz pupčanika u tkivo i organe mnogo veći u poređenju sa postotakom diferencijacije matičnih ćelija iz masnog tkiva ili zuba.
Matične ćelija iz pupčanika su pokazale daleko manji broj odbacivanja transplantata jer upravo zbog svoje nezrelosti, u značajno manjem broju slučajeva izazivaju takozvanu graft versus host reakciju to jest, reakciju odbacivanja transplantiranog tkiva. To je velika prednost u odnosu na druge izvore matičnih ćelija.
Krv iz pupčane vrpce Vaše bebe ima jedinstvene prednosti u odnosu na matične ćelije iz koštane srži. One su mlađe, mnogo vitalnije i nisu bile izložene faktoru okoline. Ali, sačuvati krv iz pupčane vrpce Vaše bebe možete samo jednom u životu - na porođaju.
A primjena indukovanih matičnih ćelija?
To su matične ćelije dobijene iz već diferenciranog tkiva. Kao prvo, taj proces je izuzetno skup i sprovodi se samo u istraživačke svrhe. Sljedeći problem je da se te ćelije jako teško ponovo diferenciraju u određena tkiva (samo 1% dobijenih ćelija se diferencira). I na kraju pokazano je da tako dobijene diferencirane ćelije veoma rano ulaze u takozvanu senecense fazu, to jest stare daleko brže od normalnih ćelija koje se nalaze u tkivu čovjeka. Zbog toga je terapija tim ćelijama isključivo eksperimentalna.
Osnovne karakteristike matičnih ćelija iz krvi pupčane vrpce su?
Dr Antović je nabrojao nekoliko njih:
- Obzirom da se uzimaju pri rođenju, one nisu prošle proces starenja čoveka. Stare su svega 9 mjeseci, te su zaštićene od bilo kakvih spoljnih uticaja. Uz to, obezbjeđuju mnogo brže lječenje.
- One “znaju” pronaći bolesne ćelije i tkiva tjela i pokrenuti proces lječenja. One imaju neograničeni potencijal diferenciranja u druge tipove ćelija odrasle osobe.
- Primarnim tipom matičnih ćelija iz krvi pupčane vrpce mogu se izlječiti mnoga po život opasna oboljenja.
- Krv iz pupčane vrpce Vaše bebe ima jedinstvene prednosti u odnosu na matične ćelije iz koštane srži. One su mlađe, mnogo vitalnije i nisu bile izložene faktoru okoline. Uz to, sačuvati krv iz pupčane vrpce Vaše bebe možete samo jednom u životu - na porođaju.
